zaterdag 25 april 2015

Omgaan met lijden en verlies als levenskunst

Ik ben net terug van een symposium in de Beemsterkerk, georganiseerd door Pieter Zee. Onderwerp: omgaan met lijden en verlies als levenskunst.
Er stonden goeie sprekers op het programma. Ik was met name benieuwd naar Manu Keirse, klinisch psycholoog uit Leuven. Ik had hem in 1978, notabene 37 jaar geleden al, gehoord bij een symposium over diabetes mellitus in Utrecht en was toen zeer geraakt door zijn woorden.
Hij vertelde over het aanvaarden van ziekte en dat dat jarenlang gezien werd als het eindpunt van een proces.
In mijn boek 'dagboek van een diabeet' schreef ik er in 1988 als volgt over:
"Als je eenmaal aanvaardt dat je een kwaal hebt, dan ben je er, als het ware. Maar, zo zei hij, in onze opvatting is aanvaarding niet een punt dat je ooit bereikt, maar veel meer een dynamisch proces van bewustwording waarin je steeds meer mens wordt. En op die weg herken je allerlei gemoedstoestanden die elkaar afwisselen. Je beleeft ze telkens opnieuw, vaak in andere volgorde, soms totaal onverwacht."
Hij had er toen een tekening bij vertoond die ik overgetekend had - opvallend dat twee keer het woord opgewektheid vermeld wordt ;-)



Hij heeft me een idee aan de hand gedaan om in de toekomst mee aan het werk te gaan en hij had
een prachtige uitspraak over sterven:
'Sterven is verhuizen naar het hart van de mensen die van je houden.'
Ik sprak even met hem na zijn lezing en bood hem mijn 'dagboek van een diabeet' aan met daarin de verwijzing naar hem. Ik moest blijven schrijven van hem.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten